Bracketing: Je geheime wapen in fotografie

In de wereld van fotografie zijn er technieken die ons helpen om de perfecte foto te maken, ongeacht de omstandigheden. Een van deze technieken is ‘bracketing’. Hoewel je deze term misschien al eens bent tegengekomen in het menu van je systeem- of spiegelreflexcamera (AEB bij Canon / BKT bij Nikon), kan het concept nog steeds wat onduidelijk zijn.

In dit artikel gaan we deze techniek ontrafelen. We zullen de verschillende soorten bracketing verkennen, uitleggen hoe je deze technieken kunt toepassen met verschillende camera’s en in verschillende situaties, en we zullen ook kijken naar hoe je bracketing foto’s kunt samenvoegen in programma’s zoals Lightroom.

Of je nu een beginnende fotograaf bent die net begint te experimenteren met de instellingen van je camera, of een ervaren professional die op zoek is naar nieuwe technieken om je foto’s naar een hoger niveau te tillen, dit artikel zal je voorzien van waardevolle inzichten en praktische tips. Laten we beginnen met onze reis in de fascinerende wereld van bracketing.

Wat is Bracketing?

Bracketing is een techniek in de fotografie waarbij je meerdere foto’s maakt van hetzelfde onderwerp, maar bij elke foto verander je een bepaalde instelling. Dit kan de belichting zijn (bekend als exposure bracketing), de focus (focus bracketing), of de witbalans (witbalans bracketing).

Het idee achter bracketing is om een reeks foto’s te krijgen die variëren in belichting, focus of kleurbalans. Hierdoor heb je meer opties om uit te kiezen bij het selecteren van de ‘perfecte’ foto. Bovendien kan je met behulp van beeldbewerkingssoftware zoals Adobe Lightroom of Photoshop, deze foto’s samenvoegen tot één beeld dat de ideale belichting, focus en kleurbalans heeft.

Bracketing is bijzonder nuttig in situaties waar de lichtomstandigheden moeilijk te meten zijn of snel veranderen. Het stelt fotografen in staat om ervoor te zorgen dat ze de best mogelijke belichting krijgen, zelfs in uitdagende omstandigheden.

Het is een krachtig hulpmiddel in de fotografie die, wanneer het correct wordt gebruikt, kan helpen om je foto’s naar een hoger niveau te tillen. Of je nu een landschapsfotograaf bent die te maken heeft met wisselende lichtomstandigheden, of een portretfotograaf die probeert de perfecte focus te krijgen, bracketing is een techniek die het overwegen waard is.

Soorten Bracketing

Bracketing is een veelzijdige techniek die op verschillende manieren kan worden toegepast in de fotografie. Hieronder worden de drie meest voorkomende soorten bracketing beschreven:

Belichtingsbracketing (Exposure Bracketing)

Dit is de meest voorkomende vorm van bracketing. Bij belichtingsbracketing maak je een reeks foto’s van hetzelfde onderwerp met verschillende belichtingsniveaus. Dit is vooral handig in situaties met complexe lichtomstandigheden waar de juiste belichting moeilijk te bepalen is. Door een reeks foto’s te maken met verschillende belichtingen, kun je achteraf de foto kiezen die de beste belichting heeft, of je kunt de foto’s samenvoegen tot een High Dynamic Range (HDR) afbeelding.

Focus Bracketing (Focus Stacking)

Bij focus bracketing maak je een reeks foto’s met verschillende focuspunten. Dit is vooral nuttig bij macrofotografie, waar de scherptediepte erg klein kan zijn. Door een reeks foto’s te maken met verschillende focuspunten, kun je de foto’s samenvoegen tot een afbeelding met een grotere scherptediepte dan normaal mogelijk zou zijn.

Witbalans Bracketing

Bij witbalans bracketing maak je een reeks foto’s met verschillende witbalansinstellingen. Dit kan nuttig zijn in situaties met gemengd licht, waar de juiste witbalans moeilijk te bepalen is. Door een reeks foto’s te maken met verschillende witbalansinstellingen, kun je achteraf de foto kiezen die de meest natuurlijke kleuren heeft.

Elk van deze soorten bracketing heeft zijn eigen voordelen en toepassingen, en het begrijpen van hoe en wanneer je ze moet gebruiken kan je fotografie aanzienlijk verbeteren. In de volgende secties zullen we dieper ingaan op elke soort bracketing en hoe je ze kunt toepassen in je fotografie.

Hoe werkt Bracketing?

Het proces van bracketing varieert enigszins afhankelijk van het type bracketing dat je gebruikt (belichting, focus, of witbalans), maar het basisprincipe blijft hetzelfde. Hier is een algemeen overzicht van hoe bracketing werkt:

1. Kies je onderwerp: Dit kan elk onderwerp zijn, maar bracketing wordt vaak gebruikt in situaties waar de lichtomstandigheden complex zijn of snel veranderen, of waar de scherptediepte erg klein is.
2. Stel je camera in op bracketing-modus: De meeste moderne digitale camera’s hebben een bracketing-functie ingebouwd. Dit wordt vaak aangeduid als ‘AEB’ (Auto Exposure Bracketing) op Canon-camera’s, of ‘BKT’ (Bracketing) op Nikon-camera’s. Raadpleeg de handleiding van je camera om te zien hoe je deze functie kunt inschakelen.
3. Kies het aantal en het bereik van de brackets: Dit bepaalt hoeveel foto’s er in de reeks worden gemaakt en hoeveel elke instelling verandert tussen elke foto. Bijvoorbeeld, bij belichtingsbracketing zou je kunnen kiezen om drie foto’s te maken met een verschil van één stop tussen elke foto.
4. Maak de foto’s: Druk op de sluiterknop om de reeks foto’s te maken. Afhankelijk van je camera-instellingen, kan de camera automatisch alle foto’s in de reeks maken met één druk op de knop, of je moet de sluiterknop indrukken voor elke foto.
5. Bekijk en bewerk de foto’s: Na het maken van de foto’s, kun je ze bekijken op je camera of op je computer. Je kunt de beste foto kiezen uit de reeks, of je kunt de foto’s samenvoegen tot één beeld met behulp van beeldbewerkingssoftware.

Het is belangrijk om te onthouden dat bracketing slechts een hulpmiddel is, en net als elk ander fotografisch hulpmiddel, vereist het oefening om het effectief te gebruiken. Experimenteer met verschillende instellingen en situaties om te zien hoe bracketing je fotografie kan verbeteren.

Camerastanden en Bracketing

Bij het werken met bracketing is het belangrijk om te begrijpen hoe verschillende camerastanden de resultaten kunnen beïnvloeden:

• Diafragmavoorkeuze (A- of Av-stand): In deze stand kies je het diafragma en de camera kiest automatisch de juiste sluitertijd. Dit is nuttig voor belichtingsbracketing, omdat je kunt spelen met de scherptediepte in je reeks foto’s.
• Sluitertijdvoorkeuze (S- of Tv-stand): In deze stand kies je de sluitertijd en de camera kiest automatisch het juiste diafragma. Dit is vooral nuttig als je beweging wilt bevriezen of juist bewegingsonscherpte wilt creëren in je reeks foto’s.
• Manueel: In de manuele stand heb je volledige controle over zowel het diafragma als de sluitertijd. Dit geeft je de meeste flexibiliteit bij het maken van je bracketing reeks, maar vereist ook een goed begrip van hoe deze instellingen de belichting beïnvloeden.

Door te experimenteren met deze verschillende camerastanden, kun je een breed scala aan effecten bereiken met je bracketing reeksen.

Scherpstellen, ISO, Diafragma en Sluitertijd bij Bracketing

Bij het uitvoeren van bracketing is het belangrijk om aandacht te besteden aan je basis camera-instellingen:

• Scherpstellen: Bij focus bracketing verander je het focuspunt tussen elke foto. In andere soorten bracketing wil je meestal dat het focuspunt consistent blijft. Zorg ervoor dat je camera correct is scherpgesteld voordat je de reeks foto’s maakt.
• ISO: Over het algemeen wil je de ISO zo laag mogelijk houden om ruis te minimaliseren. Als je de belichting aanpast door de sluitertijd of het diafragma te veranderen, probeer dan de ISO consistent te houden.
• Diafragma: Bij belichtingsbracketing kun je het diafragma veranderen tussen elke foto om verschillende belichtingsniveaus te krijgen. Houd er echter rekening mee dat dit ook de scherptediepte zal beïnvloeden.
• Sluitertijd: Dit is een andere instelling die je kunt veranderen bij belichtingsbracketing. Het veranderen van de sluitertijd zal de hoeveelheid bewegingsonscherpte in je foto’s beïnvloeden.

Het is belangrijk om te experimenteren met deze instellingen en te zien hoe ze de resultaten van je bracketing beïnvloeden. Door te begrijpen hoe elke instelling je foto’s beïnvloedt, kun je betere beslissingen nemen en betere resultaten behalen met je bracketing.

Het belang van een statief bij Bracketing

Bij het uitvoeren van bracketing is het belangrijk om een statief te gebruiken. Omdat je meerdere foto’s maakt van hetzelfde onderwerp met verschillende instellingen, wil je dat de compositie tussen de foto’s zo consistent mogelijk is. Zelfs kleine veranderingen in de camerapositie kunnen problemen veroorzaken bij het samenvoegen van de foto’s later.

Een statief zorgt ervoor dat je camera stabiel en op dezelfde positie blijft gedurende de hele reeks foto’s. Dit is vooral belangrijk bij technieken zoals focus bracketing, waar zelfs kleine veranderingen in de camerapositie de focus kunnen beïnvloeden, en bij het maken van HDR-afbeeldingen, waarbij de foto’s precies over elkaar moeten liggen om correct te kunnen worden samengevoegd.

Het gebruik van een statief bij bracketing helpt dus om de kwaliteit en consistentie van je foto’s te verbeteren.

Bracketing toepassen in verschillende situaties

Bracketing is een veelzijdige techniek die in een breed scala aan fotografische situaties kan worden toegepast. Hier zijn enkele voorbeelden van hoe je bracketing kunt gebruiken in verschillende situaties:

Landschapsfotografie: Bij landschapsfotografie kan de lichtbalans tussen de lucht en het land vaak moeilijk te beheersen zijn, vooral tijdens de zonsopgang of zonsondergang. Met behulp van belichtingsbracketing kun je een reeks foto’s maken met verschillende belichtingen en deze later samenvoegen tot een High Dynamic Range (HDR) afbeelding die zowel de donkere als de lichte delen van de scène goed belicht.

Portretfotografie: Bij portretfotografie kan focus bracketing nuttig zijn om ervoor te zorgen dat zowel de voorgrond (meestal het onderwerp) als de achtergrond scherp zijn. Door een reeks foto’s te maken met verschillende focuspunten, kun je de foto’s samenvoegen tot een afbeelding met een grotere scherptediepte.

Macrofotografie: Macrofotografie heeft vaak een zeer ondiepe scherptediepte, wat betekent dat slechts een klein deel van de foto scherp zal zijn. Met focus bracketing kun je een reeks foto’s maken met verschillende focuspunten en deze samenvoegen tot een afbeelding waarin het hele onderwerp scherp is.

Fotografie bij gemengd licht: In situaties met gemengd licht, zoals een interieur met zowel kunstlicht als daglicht, kan het moeilijk zijn om de juiste witbalans te vinden. Met witbalans bracketing kun je een reeks foto’s maken met verschillende witbalansinstellingen en de foto kiezen die de meest natuurlijke kleuren heeft.

Deze voorbeelden tonen aan hoe bracketing kan worden aangepast aan verschillende fotografische uitdagingen en hoe het kan bijdragen aan het maken van betere foto’s.

Bracketing met verschillende camera’s

Bracketing is een functie die beschikbaar is op de meeste moderne digitale camera’s, maar de manier waarop je deze functie instelt en gebruikt, kan variëren afhankelijk van het merk en model van je camera. Hier zijn enkele algemene richtlijnen voor het gebruik van bracketing met verschillende camera’s:

Canon: Op Canon-camera’s wordt bracketing meestal aangeduid als ‘AEB’ (Auto Exposure Bracketing). Je kunt deze functie meestal vinden in het menu van je camera. Zodra je de AEB-functie hebt geselecteerd, kun je het aantal foto’s in de reeks en het verschil in belichting tussen elke foto instellen.

Nikon: Op Nikon-camera’s wordt bracketing aangeduid als ‘BKT’ (Bracketing). Je kunt deze functie vinden in het menu van je camera. Net als bij Canon kun je het aantal foto’s in de reeks en het verschil in belichting tussen elke foto instellen.

Sony: Bij Sony moet je bracketing activeren door de transportfunctie (drivemodus) aan te passen. BRK is de afkorting voor bracketing bij Sony.

Andere merken: Andere merken zoals Olympus, Panasonic en Fujifilm hebben ook bracketing-functies op hun camera’s. Raadpleeg de handleiding van je camera voor specifieke instructies.

Het is belangrijk om te onthouden dat, hoewel de specifieke stappen voor het instellen van bracketing kunnen variëren tussen verschillende camera’s, het basisprincipe hetzelfde blijft: je maakt een reeks foto’s van hetzelfde onderwerp, maar verandert een bepaalde instelling tussen elke foto. Door te begrijpen hoe bracketing werkt en hoe je het kunt instellen op je specifieke camera, kun je deze krachtige techniek gebruiken om je fotografie te verbeteren.

Bracketing in Lightroom en andere software

In bijvoorbeeld Lightroom kun je de gemaakte bracketingfoto’s samenvoegen. Hieronder zet ik in stappen hoe je de foto’s kunt samenvoegen in Lightroom.

• Je importeert de foto’s die je samen wilt gaan voegen;
• Je gaat naar ‘ontwikkelen’;
• Daarna selecteer je de foto’s;
• Bovenin bij het menu ga je naar ‘foto’;
• In het fotomenu kies je de optie ‘foto samenvoegen’;
• Je kiest voor ‘HDR’, daarna opent er een nieuw scherm;
• Automatisch uitlijnen ✔;
• Automatisch tinten ✔;
• Waarde voor schimmen verwijderen – ‘Laag’;
• Bedekking voor schimmen verwijderen tonen ✔;
• Klik op de knop ‘samenvoegen’;
• Je ziet dat er een extra foto bijgekomen is. Dit is de samengevoegde foto;
• Door de ‘j’ op je toetsenbord in te drukken kun je zien of er nog overbelichte delen in de foto zitten. (Deze lichten rood op als je de ‘j’ indrukt);
• Je kan proberen de belichting of de witbalans wat aan te passen, maar dan  kan het zijn dat er teveel licht uit de foto wordt gehaald.

Heb je Photoshop op je computer staan, dan kun je via Lightroom de drie foto’s ook samenvoegen in Photoshop met HDR Pro.

• Selecteer de drie foto’s in Lightroom;
• Klik met de rechtermuisknop;
• Ga naar bewerken in;
• Kies de optie ‘samenvoegen tot HDR Pro’ in Photoshop. Dit kan even duren;
• Je ziet nu drie foto’s;;
• Modus: 32 bits;
• Kies voor schimmen verwijderen ✔;
• Druk op ‘ok’ – de foto’s worden samengevoegd;
• Opslaan als TIFF-bestand en niet als PSD;
• Er opent een scherm – druk weer op ‘ok’;
• Er komt weer een extra foto automatisch terug in Lightroom;
• Je zult zien dat je nu de hooglichten en schaduwen iets beter kunt bewerken. HDR pro geeft dus een beter resultaat;
• Nu kun je de foto eventueel nog verder bewerken. Bijsnijden,  verscherpen, ruis enzovoorts.

Veelgestelde vragen over Bracketing

Bracketing is een nuttige techniek, maar het kan ook vragen oproepen, vooral als je er nieuw mee bent. Hier zijn enkele van de meest gestelde vragen over bracketing:

Wat is het voordeel van bracketing?
Bracketing geeft je meer controle over je foto’s. Het stelt je in staat om een reeks foto’s te maken met verschillende instellingen, zodat je later de ‘perfecte’ foto kunt kiezen of meerdere foto’s kunt samenvoegen tot één beeld met de ideale instellingen.

Wanneer moet ik bracketing gebruiken?
Bracketing is vooral nuttig in situaties waar de juiste camera-instelling moeilijk te bepalen is, zoals bij complexe lichtomstandigheden, of waar je een grotere scherptediepte wilt dan normaal mogelijk is, zoals bij macrofotografie.

Heb ik speciale apparatuur nodig voor bracketing?
De meeste moderne digitale camera’s hebben een ingebouwde bracketing-functie. Het is ook nuttig om een statief te gebruiken om ervoor te zorgen dat de compositie consistent blijft tussen de verschillende foto’s in de reeks.

Hoeveel foto’s moet ik maken in een bracketing-reeks?
Dit hangt af van de specifieke situatie, maar over het algemeen maken fotografen drie tot vijf foto’s in een bracketing-reeks.

Kan ik bracketing-foto’s samenvoegen in elke beeldbewerkingssoftware?
Veel beeldbewerkingsprogramma’s, zoals Adobe Lightroom en Photoshop, hebben functies waarmee je bracketing-foto’s kunt samenvoegen tot een enkel beeld. Er zijn ook gespecialiseerde HDR-software programma’s die deze functie bieden.

Veel plezier! #blijfklikken