Dynamisch bereik, wat is dat?
Dynamisch bereik is een term die je waarschijnlijk weleens tegen bent gekomen. Het menselijk oog is in staat om details te zien in hele donkere schaduwen en in hele lichte scènes. Het dynamisch bereik wat de camerasensor ‘aankan’ is de ‘ruimte’ tussen het donkerste (zwarte) en het lichtste (witte) punt. Het gaat dus over hoeveel detail je camera kan ‘zien’ in de schaduwen en in de hooglichten.
Wanneer je camera een groot dynamisch bereik heeft, dan betekent dat dat de sensor veel grijstinten kan zien. Heb je een groot dynamisch bereik, dan komt dat het beste tot zijn recht in foto’s waarin er veel verschil tussen licht en donker is. Met een groot dynamisch bereik kan je in de nabewerking nog wat extra uit de (te) lichte en donkere delen halen.
Het dynamisch bereik van een fullframesensor is vaak beter dan dat van een APS-C-sensor. Elke sensor heeft een ‘eigen’ dynamisch bereik.
Stops
Het dynamisch bereik bepaald van donker tot licht welke waarden de camera kan registreren. Hoeveel beeldinformatie kan je camera in de lichte en donkere delen ‘zien’? Dat bereik wordt aangegeven in ‘stops’. Elke stop is een verdubbeling van de lichthoeveelheid. Het menselijk oog heeft ongeveer 30 stops aan dynamisch bereik en de moderne fullframecamera’s hebben tegenwoordig een bereik van boven de 10 stops. Er zijn zelfs camera’s met een bereik van 16 stops. Heb je een camera met een klein dynamisch bereik, dan lopen de donkere schaduwen al snel dicht en bij hele lichte delen zal het snel uitgebeten zijn.
Histogram
Het histogram op je camera of in je bewerkingsprogramma geeft het dynamisch bereik aan tussen de linker- en de rechterzijde van de grafiek.
Wanneer er sprake is van onderbelichting (hele donkere/zwarte delen), dan staat de grafiek helemaal aan de linkerkant en is de foto overbelichte of is er veel wit, dan zie je op het histogram dat de grafiek helemaal aan de rechterkant staat. Heeft je camera een groot dynamisch bereik, dan zal de grafiek niet snel links of rechts in het histogram vallen. Je heb dus minder snel kans op een onder- of overbelichte foto.
ISO
Het dynamisch bereik is afhankelijk van de ISO-waarde die je ingesteld hebt. Hoe lager de ISO is, hoe groter het dynamisch bereik is. Gebruik je een hoge ISO-waarde, dan daalt de waarde tot de helft en krijg je veel ruis. Daarom is het dus belangrijk om altijd een zo laag mogelijke ISO te kiezen.
Camera
Als je het dynamisch bereik van je camera kent, kun je daarop inspelen tijdens het fotograferen. Zo kun je bij een beperkt dynamisch bereik situaties vermijden. Bij een camera met een groot dynamisch bereik heb je tijdens het fotograferen veel voordeel. Je kan foto’s maken waarin schaduwen en hooglichten op het oog niet goed belicht zijn, maar in de nabewerking in bijvoorbeeld Lightroom of Luminar kun je deze beelden nog repareren. De informatie is nog uit deze delen te halen, omdat de camera deze informatie wel opgenomen heeft.
4 tips om het dynamisch bereik te vergroten
- Fotografeer in RAW in plaats van JPEG. In de nabewerking kun je vaak nog details uit de lichte en donkere delen ophalen.
- Gebruik invulflitsen. Door de flitser te gebruiken kun je de donkere delen extra belichten.
- Verloopfilter, om bijvoorbeeld een hele lichte/felle lucht af te schermen.
- Maak gebruik van de techniek bracketing. Je maakt hiermee een aantal dezelfde foto’s met allemaal verschillende belichting.
Bekijk ook eens het blog ‘Bracketing’. Wellicht is de cursus HDR-fotografie iets voor jou.
Veel plezier! #blijfklikken