Bliksem fotograferen

Onweer fotograferen

Bliksem fotograferen is een hele uitdaging. Om dit spectaculaire natuurverschijnsel vast te leggen moet je wel enige voorbereiding treffen. We leggen je uit hoe je het beste de bliksem vast kan leggen.

Voorbereiden

Hoe ontwikkelt een onweersbui zich en waar trekt de onweersbui heen? Bliksem vastleggen is een kwestie van timing. Een onweersbui is meestal niet heel groot en het is er meestal maar kort. Via bijvoorbeeld de onweerradar kun je volgen of het onweer al dichterbij komt.

Overdag

Onweersbuien kunnen op ieder moment (meestal als het warm is) ontstaan bij een vochtige, onstabiele luchtopbouw. Wanneer de zon het landschap nog verlicht, krijg je de mooiste resultaten. Het overdag vastleggen van de onweer is alleen wel een stuk lastiger. Het is licht, dus je kunt geen lange sluitertijd gebruiken. Je zult veel foto’s moeten maken en geluk moeten hebben. Je zou eventueel wel een grijsfilter kunnen gebruiken om de sluitertijd te kunnen verlengen. Lees mijn blog ‘Lange sluitertijd met grijsfilter‘ voor meer informatie.

Veiligheid

Het fotograferen van bliksem is gevaarlijk. Ga nooit lopend of op de fiets, maar neem de auto mee en ga naar een locatie waarbij je je auto binnen een paar meter kan parkeren. Mocht het nodig zijn, zit je zo in je veilige auto. Vermijd open plekken en bossen. Wil je meer veiligheid, ga dan onweer fotograferen in een stad. Daar zijn normaal gesproken genoeg hoge gebouwen die ervoor zorgen dat het onweer niet op jou in kan slaan. Zorg er ook altijd voor dat je voldoende afstand houdt tot de naderende onweersbui. Wanneer je er geen goed gevoel bij hebt, blijf je niet hangen, maar ga je weg. Je kunt natuurlijk ook vanuit je huis fotograferen, maar dan heb je vaak minder goed zicht. Het is wel een goede locatie om te oefenen. 

Wil je ongeveer weten hoe ver de bliksem van je verwijderd is, dan kun je het aantal seconden tellen tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder. Daarna deel je het aantal seconden door drie en je weet bij benadering de afstand in kilometers. 

Compositie

Bij het fotografen van bliksem maak je eigenlijk ook gelijk een landschapsfoto. Zorg ervoor dat je op een landschapslocatie bent bij het fotograferen van bliksem. Zorg voor een voorwerp op de voorgrond en een leidende lijn. Daardoor krijg je een spectaculairdere foto, waarbij de compositie ook goed bedacht is. Foto’s waarop alleen de bliksem in de lucht te zien is, zijn meestal erg vlak.

Statief

Gebruik een statief bij het fotograferen van bliksem. Je gaat gebruikmaken van een lange sluitertijd, dus dan moet je een statief gebruiken. Zo voorkom je bewegingsonscherpte. 

Zelfontspanner of afstandsbediening

Gebruik een zelfontspanner of afstandsbediening bij het fotograferen. Daarmee voorkom je ook bewegingsonscherpte.

Stabilisatie

Zet de stabilisatie uit wanneer je fotografeert vanaf het statief.

Objectief

Bij landschapsfotografie geef ik de voorkeur aan een groothoekobjectief. Daarmee krijg je meer op de foto. Je kunt ook een teleobjectief gebruiken wanneer je meer afstand hebt van de onweersbui. Met een teleobjectief krijg je wel minder op de foto en dus minder diepte.

Bulb-stand

Je weet bij onweer nooit precies wanneer de bliksem komt. Zet je sluitertijd daarom zo lang mogelijk in maximale sluitertijd (normaal gesproken 30 seconden) en wacht af. Bij veel bliksem is dit meestal genoeg.

Wil je een langere sluitertijd, gebruik dan de bulb-stand bij het fotograferen van bliksem. Dit is erg belangrijk, omdat je zelf wilt bepalen wanneer je wilt beginnen met belichten en wanneer je wilt stoppen. In deze stand opent de sluiter zich wanneer je de ontspanknop indrukt. Laat je de knop los, dan sluit de sluiter zich weer. Met de bulb-stand bepaal je dus zelf de sluitertijd.

Diafragma

Door het gebruik van een lange sluitertijd krijg je veel licht binnen. Gebruik een klein diafragma van tussen de f/8 en f/11. Wil je dat er ook nog sterretjes rond lampen en andere lichtpuntjes komen, dan kan het zijn dat je het diafragma nog verder moet verkleinen naar bijvoorbeeld f/16.

Lage iso

Gebruik een zo laag mogelijke ISO, ISO 100. Zo voorkom je dat er veel ruis komt.

Focuspunt/hyperfocale afstand

Stel scherp op de voorgrond. Schijn eventueel met een zaklamp om je voorgrond te verlichten als je camera niet automatisch scherp stelt omdat het te donker is.

Je kan ook gebruikmaken van de hyperfocale afstand. Bekijk mijn blog over ‘hyperfocale afstand‘, waarin staat uitgelegd hoe je deze kan bepalen.

Witbalans

De witbalans kun je instellen op ‘bewolkt weer’. Wanneer je in RAW fotografeert, kun je de witbalans achteraf nog aanpassen.

RAW

Door in RAW te fotograferen kun je later de foto nog bewerken in bijvoorbeeld Lightroom of Luminar. Je kan onder andere de witbalans corrigeren of de foto bijsnijden.

Voorgrond verlichten om meer diepte te creëren

Wanneer de voorgrond in de foto te donker is omdat je op een donkere plek staat, zou je de voorgrond wat op kunnen lichten, zodat je meer diepte in de foto krijgt. Gebruik bijvoorbeeld een zaklamp of de verlichting van je telefoon om de voorgrond op te lichten.

Testopnames

Door wat testopnames te maken, kun je zien of de instellingen van de sluitertijd en het diafragma goed ingesteld zijn.

Sluiter sluiten

Je sluit de sluiter wanneer je een bliksemflits ziet. Ook wanneer je 30 seconden aan het belichten bent, kun je de sluiter met 15 of 20 seconden ook al sluiten. Blijf dit herhalen totdat je de juiste foto hebt. Je moet ook wel een beetje geluk hebben.

Werkwijze

• Zet de camera in de bulb-stand.
• Kies een diafragma rond f/8 – f/11.
• Focus op de voorgrond of gebruik de hyperfocale afstand.
• Gebruik een zo laag mogelijke ISO-waarde (ISO 100).
• Gebruik een sluitertijd rond de 20-30 seconden.
• Verlicht je voorgrond.
• Begin met belichten.
• Sluit je sluiter zodra je een bliksemflits ziet.

Veel plezier! #blijfklikken